กอเอี๊ยะ
ขณะที่ข่าพเจ้ารื้อจัดของที่บ้านที่มันสุมๆรวมกัน
มีกระป๋องเก่าใบหนึ่งหล่นลงมา
มองดูก็จำได้ว่าเราเคยค้นหากระป๋องใบนี้มานานแต่หาไม่เจอ
เป็นกระป๋องพลาสเตอร์แก้ปวดเมื่อย ที่ซื้อมาจากเมืองจีนตั้งสิบกว่าปีแล้ว
สรรพคุณดีมากๆ พอตัดมาแปะที่ผิวหนัง สักครู่จะร้อนวูบวาบ แถมมีกลิ่นยาจีนหอมอ่อนๆผสมฉุนๆ
พลาสเตอร์แก้ปวดเมื่อยนี้
ที่แท้ก็เป็นผลิตภัณฑ์ที่วิวัฒนาการมาจากยาจีนโบราณ คือ กอเอี๊ยะ
สมัยข้าพเจ้าเรียนชั้นประถมต้น(นับจาก
พ.ศ.2568 ก็ราวๆ 60ปีบวกนิดเชียวรึ)ก็เคยโดนกอเอี๊ยะแปะที่ศีรษะ
จำได้ว่าพวกเพื่อนผู้ชายทุกคนไม่มีใครที่ไม่เคยมีกอเอี๊ยะแปะหัว แปะแขน ขา โดยเฉพาะที่ศีรษะและหัวเข่า
สาเหตุที่แปะกอเอี๊ยะก็คือ เป็นฝี และอีกอย่างคือ ปวดฟัน
บ้านในวัยเด็กของข้าพเจ้าอยู่แถวๆเวิ้งนาครเขษม
เป็นย่านคนจีนระดับที่ลงเรือสำเภามาอยู่เมืองสยาม จึงมีความเป็นจีนเข้มข้นมาก
เพื่อนข้าพเจ้าในย่านนั้น ต่างก็เคยโดนแปะกอเอี๊ยะกันทุกคน
แถวนั้นแผ่นกอเอี๊ยะหาซื้อได้ง่ายมาก ทั้งร้ายขายยา ร้านโชห่วย
เอาแค่เยื้องบ้านข้าพเจ้ายังมีอาซิ้มตั้งตู้ขายบุหรี่
และแผ่นกอเอี๊ยะในตู้เดียวกันเลย
สรรพคุณของกอเอี๊ยะคือ รักษาหรือบรรเทาความเจ็บปวดจากฝี
โดยแปะกอเอี๊ยะบริเวณที่เป็นหัวฝี อีกอาการหนึ่งคือบรรเทาอาการปวดฟัน โดยแปะที่แก้มเวลาปวดฟัน
แต่ประสิทธิภาพทางดูดหัวฝีจะชัดเจนมากกว่าการบรรเทาอาการปวดฟัน มีบ้างที่เอากอเอี๊ยะปิดแผลสด
แต่สรรพคุณที่นิยมสุด ประมาณว่าสายตรงของกอเอี๊ยะคือแปะหัวฝี
ลักษณะของกอเอี๊ยะจะเป็นตัวยาผสมมีความหนึบๆเหนียวๆเล็กน้อย
ตัวยากอเอี๊ยะจะป้ายหรือหยดไว้บนแผ่นกระดาษ ส่วนใหญ่เป็นกระดาษว่าว
ลักษณะและขนาดจะคล้ายๆแผ่นทองคำเปลว เวลาใช้กอเอี๊ยะก็แค่เปิดกระดาษที่หุ้มออก
แล้วแปะกอเอี๊ยะลงไปบนหัวฝี
ภาษาจีนแต้จิ๋วคำว่า
กอเอี๊ยะ หมายถึงยาขี้ผึ้ง หรือ ขี้ผึ้งที่เป็นยา
กอ แปลว่า ขี้ผึ้ง คำว่า เอี๊ยะ แปลว่า ยา ส่วนผสมของกอเอี๊ยะเห็นมีผู้ลงไว้ให้ในโซเชี่ยล
ซึ่งเหมือนกันทุกช่อง คือ น้ำมันใบชา เสนผง ยางสน ชันตะเคียน งึ่งจู(ยาจีนเป็นผงสีแดง)
ขี้ผึ้ง เอาทั้งหมดนี้มาเคี่ยวรวมกัน
แต่กอเอี๊ยะที่ทำขายมีหลายยี่ห้อ ใช้ได้ผลไม่เท่ากัน
ก็เพราะมีตัวยาเฉพาะสูตรของใครของมัน ที่มีต่างอกไปบ้าง
ตอนที่ข้าพเจ้ายังเด็กเคยเห็นว่า มีการเอากานพลูมาบดแล้วผสมใส่ลงไปด้วย บางทีมีการใช้ใบชาน้ำมัน(ชาทางตอนใต้ของจีน)มาบดคั่วกับส่วนผสมกอเอี๊ยะด้วย
ที่รู้ก็เพราะบ้านเพื่อนเป็นร้านขายเครื่องยาจีน และปากซอยบ้านมีร้านยาจีนอยู่ 2
ร้าน เป็นเพื่อนบ้านกันมากับรุ่นอาก๋ง
เพื่อนบ้านข้าพเจ้าเป็นซินแสจีน
ที่บ้านนี้มีหนังสือจีนมาก บางทีก๋งทำกอเอี๊ยะเอง
ข้าพเจ้าจำตัวยาของกไม่แม่นแล้วเพราะมันนานมากเลยเลือนๆ จำได้แค่ของแปลกที่ในตอนนั้นไม่รู้จัก
คือ เมล็ดชาน้ำมัน กับไม้ฝาง
ที่จำเมล็ดชาน้ำมันได้เพราะตอนนั้นสงสัยว่าต้นชามีเมล็ดด้วยรึ และจำไม้ฝางเพราะไม้อะไรพอต้มแล้วน้ำแดงแจ๋
และอีกอย่างคือ ย่าข้าพเจ้าเอาใบชามาต้มแล้วคั่วกระทะ บดใส่ในยากอเอี๊ยะด้วย
จำได้ว่ากอเอี๊ยะเมื่อ 60 ปีก่อน
ราคาแผ่นละ 50 สตางค์ ถึง 1 บาท มีแบบสีแดงและสีดำๆ นอกจากนี้ยังมียากออี๊ยะแบบที่เป็นตัวยากอเอี๊ยะบรรจุกระปุก
ตลับ อีกด้วย เวลาใช้จะมีไม้พายเล็กๆเอาไปควักยากอเอี๊ยะออกมา
แล้วป้ายยาบนแผ่นกระดาษหรือแผ่นผ้า แล้วเอาไปแปะที่หัวฝี
แบบพลาสเตอร์แปะแก้ปวดเมื่อยยี่ห้อเก่าแก่
สำหรับกอเอี๊ยะที่เป็นแผ่นยางหรือพลาสเตอร์ แบบนี้มีมาตั้งแต่ก่อน พ.ศ.2500 แล้ว จะเป็นกอเอี๊ยะแปะแก้ปวดเมื่อย พัฒนามาจากกอเอี๊ยะดั้งเดิมที่เป็นแผ่นกระดาษ กลายเป็นแผ่นยางและไม่ใช้แปะหัวฝี เพราะตัวยาเป็นยาแก้ปวดกล้ามเนื้อ สมัยนั้นใครแปะแล้วโก้ดีพิลึก
ตอนเด็กนอนตกหมอนจนคอเคล็ด
ได้กอเอี๊ยะยางนี้แปะที่คอ ยี่ห้อ นีโอบัน บรรเทาอาการได้ไม่น้อย ปวดเมื่อยตรงไหนแปะตรงนั้น
แต่ตอนแกะออกนั้น จะทุลักทุเลไม่น้อย เพราะแผ่นยางมันจะดึงขนติดมาด้วยยี่ห้อนนี้ปัจจุบันยังมีขายอยู่
นับว่าเก่าแก่มากเลยทีเดียว
 |
| แบบนี้สาวๆตัดเป็นชิ้นไปแปะหัวสิว |
ยุคปัจจุบันกอเอี๊ยะปิดหัวฝีก็ยังมีคนใช้กันบ้าง ทำมาเหมือนสติ๊กเกอร์ แต่ส่วนใหญ่เขาจะตัดแบ่งเป็นชิ้นเล็กใช้แปะหัวสิว ถามสาวๆที่ใช้ เขาว่าใช้ดีมากๆ ซื้อได้ตามร้านสะดวกซื้อ อย่างนี้กอเอี๊ยะก็คงจะมีใช้อยู่คู่เมืองไทยกันต่อไป
เรื่อง จากความทรงจำ
ภาพ อินเทอเน็ต
